De noodzaak van kalibratie
Stel, je monitor staat te helder ingesteld of, erger nog, je foto’s worden met een lichte kleurzweem weergegeven. De kans is groot dat je in de fotobewerkingsprogramma je foto’s snel wat donkerder maakt, of de kleurzweem probeert weg te werken. De ontgoocheling is dan groot als blijkt dat de fotoafdrukken nog altijd niet het resultaat tonen dat je had verwacht. De foto’s blijken te donker of de kleuren zijn niet meer levensecht. De verklaring voor dit probleem is eenvoudig gevonden: je foto’s waren niet overbelicht of verkleurd; dat leek alleen maar zo omdat je monitor niet optimaal was afgesteld. Je begrijpt meteen dat het voor een correcte weergave én een goede afdruk van belang is dat eerst je monitor en vervolgens je printer zijn ‘gekalibreerd’. Met ‘kalibreren’ wordt bedoeld dat de afwijking van je apparaten worden bijgesteld naar de optimale waarden.
Digitale beelden beoordelen
Voor het beoordelen van je digitale beelden zijn drie zaken van belang:
• De werkomgeving
• Monitorkalibratie
• Instellingen van de software voor de kleurweergave.
De werkomgeving
Voordat je begint met het eigenlijke kalibreren van je monitor, moet je wel beseffen dat de weergave – en dus ook het kalibratieproces – door allerlei omgevingsfactoren kan worden beïnvloed. Met name de lichtinval kan een belangrijke rol spelen, en die hangt weer af van de plaatsing van het scherm (al dan niet bij een raam), de aanwezige lichtbron (type lamp en hoeveelheid licht), de reflectie van muren en plafond, enzovoort. Het heeft uiteraard weinig zin een kalibratie uit te voeren als je monitor (of laptop) de ene keer in het volle daglicht staat en de andere keer in het duister met een lampje vlak naast de monitor. Zorg dat je een gedempte werkplek hebt waar de omstandigheden zoveel mogelijk gelijk blijven en de monitor zo min mogelijk lichtbronnen reflecteert.
Kalibratiemethoden
Er zijn twee manieren om je monitor te kalibreren. De eenvoudigste methode is de visuele kalibratie. Daarbij komt het er op neer dat je een eventuele afwijking vaststelt op basis van wat je zelf met het oog waarneemt. Aangezien niet iedereen een ‘perfect’ zicht heeft, is duidelijk dat dit meteen ook de minst accurate aanpak is. Een meer professionele manier van kalibreren, is die waarbij je hardwarematige hulp inroept. Zo zijn er kleurmeters die zelf de schermkleuren kunnen meten om ze met optimale waarden te vergelijken, waarna ze met behulp van bijhorende software een aangepast kleurprofiel aanmaken.
Printer
Het is altijd raadzaam om je monitor (of laptop) te kalibreren, maar voor de printer ligt dat iets anders. Heb je een zogenaamde ‘All-in-one’ kantoor-printer die bijvoorbeeld ook kan scannen en kopiëren. Dan zit daar waarschijnlijk maar 1 tot 4 inktpatronen in met de vier kleuren C, M, Y en K. Voor die printers heeft het niet veel zin om te kalibreren. Maar heb je een speciale (meestal de duurdere) foto-printer met meerdere inktpatronen (6 tot 12 of meer kleuren) dan is het raadzaam om je printer te kalibreren. Let wel, voor de kalibratie moet je dezelfde papiersoort gebruiken als waar je uiteindelijk je foto’s op print. Want eigenlijk maak je een papier-profiel i.p.v. een printer-profiel. Elke papiersoort moet je ook apart kalibreren.
Kalibratie-set
We hebben als club een hardwarematige kalibratie-set aangeschaft. Een koffertje getiteld ‘Datacolor Spyder 5 STUDIO’ met daarin de benodigde hardware (meet-apparatuur) waarmee je je monitor (of laptop) en printer kunt kalibreren. Ieder lid van de club kan deze kalibratie-set lenen. Daarvoor kun je contact opnemen met de commissie ‘Materiaal en onderhoud’. Dat zijn op dit moment: Theo Fama en Hans Brongers.
